Loại rác thải để lại hậu quả lâu dài nhất chính là nhựa, vì chúng rất khó phân hủy nhưng lại dễ sản xuất. Loại rác thải này có tuổi thọ cao hơn chúng ta rất nhiều, thậm chí gấp 10 lần chúng ta. Ngày nay, chất thải nhựa trên biển là vấn đề mới, đang rất được quan tâm và là vấn đề nóng hổi trên toàn cầu.
Đã có nhiều nghiên cứu đánh giá thực trạng phát sinh chất thải trên biển cũng như đánh giá tác động của chất thải tới hệ sinh thái trên biển. Việc xác định các nguồn phát sinh cũng như khối lượng chất thải nhựa trong môi trường biển và ven biển đang là đề tài nghiên cứu trong những năm qua.
Chất thải nhựa thường bao gồm các đồ bọc, chứa thực phẩm, dép, nắp đậy, chai, túi nhựa, vật dụng dùng một lần (như thìa, dĩa, dao,…). Do khối lượng nhẹ nên chúng bị phân tán trên toàn cầu từ châu lục này đến châu lục khác nhờ sóng biển và chúng tồn tại trong môi trường mà hầu như không chịu bất cứ thay đổi sinh học nào do tính chất khó phân hủy đến hàng trăm năm.
Chất thải nhựa có xu hướng trở nên có kích thước nhỏ hơn thông qua quá trình biến đổi vật lý, điều này khiến cho nhựa có kích thước nhỏ dưới 5 milimet dễ dàng đi vào chuỗi thức ăn dưới nước từ đó đầu độc cả một hệ thống sinh thái dưới biển thậm chí gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của con người và môi trường.
Ngoài ra nhiều loài động vật biển như rùa, chim biển lại tưởng chúng là thức ăn và ăn. Điều này khiến hệ thống tiêu hóa của các con vật này bị gián đoạn hoặc ngăn chặn, gây thiếu chất dinh dưỡng cũng và nhiễm độc, có thể dẫn đến cái chết của các sinh vật.
Một số các khu công nghiệp cơ sở sản xuất thải chất thải không qua kiểm soát và xử lí trực tiếp ra sông hồ, thậm chí là ra biển gây ô nhiễm nghiêm trọng bốc mùi hôi thối.
Một số hộ dân sinh sống ven các vịnh biển thường có thói quen đổ trực tiếp rác thải nhựa, rác thải sinh hoạt ra biển gây ô nhiễm môi trường biển. Ngoài các hoạt động đô thị hóa trên đất liền và công nghiệp thì hoạt động của các cảng biển, cảng sông cũng đóng góp không nhỏ vào việc gia tăng lượng chất thải trên biển.
Tàu thuyền ra vào cảng và phương tiện thủy nội địa hoạt động đã thải ra sông, biển hàng nghìn tấn chất thải sinh hoạt mỗi năm. Không chỉ hoạt động giao thông, quá trình vận chuyển hàng hóa tại trên biển cũng tạo ra nhiều chất thải từ việc hàng hóa đổ vỡ, rơi vãi, vật liệu chèn lót đổ thẳng xuống biển. Trong khi đó, đa phần các phương tiện vận chuyển đường thủy chưa trang bị bộ phận dự trữ và xử lý rác thải.
Với hoạt động du lịch, tình trạng ô nhiễm tại các khu du lịch và nghỉ dưỡng ven biển ở nước ta hiện nay rất phổ biến. Các cơ sở kinh doanh du lịch chưa có hệ thống xử lý nước thải, du khách vứt rác bừa bãi, lượng chất thải từ các khách sạn, nhà hàng ven bờ, nhà hàng nổi tăng nhanh theo lượng du khách gia tăng trong khi hầu hết lại chưa được xử lý hoặc xử lý thủ công…
Để phòng ngừa, giảm thiểu phát sinh chất thải nhựa có thể áp dụng các công cụ pháp luật, kinh tế, giáo dục và truyền thông. Để xử lý chất thải nhựa có các biện pháp chôn lấp, đốt, tái sử dụng, tái chế và thu hồi năng lượng, nhiên liệu. Một số giải pháp khác cũng đã được thực hiện tại một số quốc gia như thu mua lại rác thải nhựa từ ngư dân, hay cung cấp túi rác và lắp đặt nơi đổ rác cho tàu thuyền,…
Trong các biện pháp về kiểm soát chất thải nhựa trên biển, việc sử dụng công cụ chính sách pháp luật là biện pháp quan trọng nhất để làm căn cứ thực hiện các biện pháp khác như cấm việc sản xuất nhựa, polythene hay đánh thuế việc sử dụng túi nhựa hay phạt nặng những trường hợp đổ rác không đúng nơi quy định.
Đặc biệt, việc thay đổi nhận thức, hành vi của cộng đồng đối với việc sử dụng chất thải nhựa có ý nghĩa quan trọng nhằm phòng ngừa, giảm thiểu chất thải nhựa phát sinh từ hoạt động sản xuất và tiêu dùng thải ra biển. Tăng cường tái sử dụng, tái chế thông qua các chương trình giáo dục và chiến dịch về chất thải trên biển.
[mecloud][/mecloud]
Mã : 1368
